Η τραγωδία των Τεμπών και η διαχείριση κρίσεων

Η τραγωδία στα Τέμπη με τους 57 νεκρούς από τη σύγκρουση των τρένων ανέδειξε για άλλη μια φορά την αναγκαιότητα του σύγχρονου Crisis Management (Διαχείριση Κρίσεων). Ο έλεγχος δηλαδή και η αντιμετώπιση των συνεπειών τέτοιων καταστροφικών ή οδυνηρών καταστάσεων για μια επιχείρηση ή έναν οργανισμό, όταν δηλαδή «κάτσει η στραβή στη βάρδια», όπως ήταν και οι μεγάλες πυρκαγιές (Ηλεία 2007, Μάτι 2018), οι πλημμύρες (Μάνδρα 2017), θέματα εσωτερικής (λεωφορειοπειρατείες 1999, 2004) και εθνικής ασφάλειας (μεταναστευτικό 2020, Αιγαίο 1996, 2022), η υγειονομική κρίση της πανδημίας (covid-19), το κυκλοφοριακό χάος με την κακοκαιρία (2022) και άλλες καταστάσεις, ανέδειξαν την ανάγκη ύπαρξης και ανάπτυξης αυτού. Για κάποιες επιχειρήσεις ή οργανισμούς είναι απαραίτητο να έχουν καταστρωθεί εκ των προτέρων κάποια σχέδια για να διασφαλιστούν όχι μόνο η συνέχεια των εργασιών τους αλλά, και η ελαχιστοποίηση των συνεπειών μιας μικρής σε έκταση ή μεγαλύτερης σε συνέπειες κρίσης.

Η διαδικασία της διαχείρισης κρίσεων αποτελείται από τρεις φάσεις. Τη φάση πριν την κρίση που περιλαμβάνει την ανίχνευση σημάτων έλευσης μιας ενδεχόμενης κρίσης, την πρόληψη και την προετοιμασία αντιμετώπισής της. Τη φάση της κρίσης που περιλαμβάνει τον καθορισμό της κατάστασης ως κρίση και την αντιμετώπισή της και τη φάση μετά την κρίση που περιλαμβάνει την ανάκαμψη και τη γνώση που αποκτάται από την αντιμετώπισή της. Οι τρεις φάσεις της διαχείρισης κρίσεων αλληλεξαρτώνται γεγονός που αποδεικνύει, ότι η διαδικασία της διαχείριση κρίσεων δεν είναι μια αποσπασματική αλλά μια αλληλένδετη διαδικασία, πράγμα που μας οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι απαιτούνται και οι τρεις φάσεις προκειμένου να θεωρηθεί η διαχείριση μιας κρίσης ολοκληρωμένη και αποτελεσματική. Ιδιαίτερη αξία έχει, ότι η πρώτη φάση επηρεάζει περισσότερο από κάθε άλλο παράγοντα τις επόμενες φάσεις (όπως συνέβη και εδώ με το έλλειμμα στη στελέχωση, στα τεχνολογικά μέσα και στα μέτρα ασφαλείας). Επίσης είναι αξιοσημείωτο, ότι κάθε κρίση, ακόμα και αν έχει αντιμετωπισθεί με τον καλύτερο τρόπο, προκαλεί ζημιά στον οργανισμό και αρρυθμία στη λειτουργία του.

Οι κρίσεις (οικονομικές, περιβαλλοντολογικές, πολιτικές ή βιομηχανικές κλπ) μπορούν να επηρεάσουν τις επιχειρήσεις, τους οργανισμούς και τις λειτουργίες του κράτους ανά πάσα στιγμή. Η βιβλιογραφία στη “Διαχείριση Κρίσεων”, περιέχει ένα σαφή οδηγό, ο οποίος παρουσιάζει λογικές πρακτικές και τακτικές, για την αντιμετώπιση και ανταπόκριση, καθώς επίσης και την ανάκαμψη από οποιαδήποτε κρίση. Επίσης εξετάζει τους τρόπους, με τους οποίους οι διοικούντες μπορούν να προστατεύσουν τους εαυτούς τους από δυνητικές καταστάσεις κρίσεων. Ένα προσανατολισμένο στην δράση μοντέλο για τη διαχείριση κρίσεων είναι το γνωστό ως 4Rs (Reduction – Ελάττωση, Readiness-Ετοιμότητα, Response-Ανταπόκριση, Recovery-Αντιμετώπιση). ΕΛΑΤΤΩΣΗ: Ελαττώστε τον κίνδυνο της κρίσης, αναλύστε τον αντίκτυπο στις επιχειρήσεις-οργανισμούς. ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ: Αυξήστε την επίγνωση, εκπαιδεύστε τους πάντες. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Βάλτε τα σχέδια σε εφαρμογή, εργαστείτε με σκοπό να μειώσετε τον αντίκτυπο. ΑΝΑΚΑΜΨΗ: Επανακτήστε τη λειτουργική αποτελεσματικότητα, ορίστε το μέγεθος της κρίσης, το γιατί συνέβη και πώς μπορεί να αποφευχθεί την επόμενη φορά.

Το πρότυπο αυτό υποστηρίζεται από συμβουλές, παραπομπές και ασκήσεις (test events), όπως επίσης και παραδείγματα που έχουν παρθεί από ολόκληρο τον κόσμο. Η γνώση και οι ικανότητες, που παρέχονται, θα καταστήσουν τους οργανισμούς ικανούς να επιλύσουν καταστάσεις κρίσεων και να επανακτήσουν τον έλεγχο. Κατά συνέπεια οι ηγεσίες πρέπει να έχουν την ικανότητα να προβλέπουν, να λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις και να επιλέγουν στρατηγικές. Απαιτούνται δηλαδή χαρισματικές ηγεσίες και ηγεσίες κρίσεων (crisis leadership). Γενικά τα στελέχη και όλο το ανθρώπινο δυναμικό που εμπλέκονται πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ενήμεροι, προετοιμασμένοι με σχέδιο και αποτελεσματικοί για να αποφευχθούν οι κρίσεις ή να μετριασθούν οι συνέπειές τους με την σωστή αντιμετώπιση.

Το κείμενο εστάλη στο inbox του policenews.gr από τον Αντιστράτηγο ΕΛ.ΑΣ. ε.α. κ. Ν. Μπλάνη

Νικόλαος Αθ. Μπλάνης

Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α., Επίτιμος Προϊστάμενος Κλάδου Οργάνωσης και Ανθρώπινου Δυναμικού Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ., Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Αθηνών

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι απόψεις των συντακτών στην κατηγορία “Η ΦΩΝΗ ΣΟΥ” δεν είναι απαραίτητο να ταυτίζονται με τις απόψεις του εκδότη και της συντακτικής ομάδας του Policenews